Öz Türkiye'de modernleşme sürecinin toplumsal ve kültürel sonuçlarına dair pek çok metinde temel temalardan birisini 'arafta olma' hali oluşturmaktadır. Toplumun modernleşmesi sürecinin bir sonucu olan bu durum, Çoğunlukla Doğu ile Batı, gelenekle modernlik arasında bir belirsizliği, bir arada kalma halini ifade etmektedir. Toplum yaşamının farklı alanlarında gözlenen ve çelişkilerin, bunalımların, çatışmaların bir arada var olduğu bu durum, bireysel ilişkileri de etkilemektedir. Nitekim

more »

... l kimlikler toplumsal süreçler içinde şekillenmekte ve toplumsal sorunların açtığı yaralardan etkilenmektedirler. Bu bağlamda modernleşme süreçlerine paralel olarak dönüşmekte olan baba-oğul ilişkileri modernleşmenin niteliğinden kaynaklanan toplumsal travmanın en çok deneyimlendiği alanlardan birisidir. Daha çok babanın gelenekçi ve otoriter karakterinin, çocuğun benlik inşasında çeşitli aksaklıklara yol açmasıyla ortaya çıkan arafta kalma hali, özelikle erkek çocuğun bir özne olarak kendini inşa edememesi sonucunu doğurmaktadır. Toplumsal ve bireysel yaşamları etkileyen bu durumun izlerine müzik, edebi metinler, sinema eserleri gibi pek çok kültür ürününde de rastlamak mümkündür. Bu çalışma baba-oğul ilişkisi temelindeki arafta kalma halinin edebiyat ve sinemadaki sembolik karşılıklarının yorumlanmasına odaklanmaktadır. Çalışmada Oğuz Atay'ın 'Babama Mek-tup' (1975) öyküsü ve Seren Yüce'nin 'Çoğunluk' (2014) filmi örneklerinde baba-oğul ilişkisi, anlatılarını toplumsal olaylardan esinlenerek oluşturan sanat eserlerinin sosyo-kültürel yapıya dair ipuçları sunduğu görüşü saklı tutularak yorumlanmıştır. Hem 'Babama Mektup' öyküsünde hem de 'Çoğunluk' filminde temel problem olarak belirlenen baba-oğul ilişkileri oldukça sorunludur. Anlatılara yön veren sorunlar, Doğu'yu temsil eden baba ile Batıyı temsil eden oğul arasındaki çatışmadan kaynaklanmaktadır. Modernleşme sürecinin toplumda açtığı yaralar baba-oğul ilişkisinde, Doğu ve Batı arasına sıkışmışlık, arafta kalmışlık şeklinde resmedilmektedir. Bu çerçevede ele alınan eserlerdeki baba-oğul ilişkileri, sosyo-psikolojik bir bakış açısıyla Ahmet OKTAN & Kevser AKYOL belirlenen kavramlar çerçevesinde, niteliksel bir analiz yöntemiyle incelenmektedir. Elde edilen bulguların yorumlanmasında toplumsal cinsiyet çalışmalarının ve psikanalizin argümanları temel referanslar olarak kullanılmaktadır. Abstract One of the central themes in many texts about the social and cultural consequences of the modernization process in Turkey is 'to be in a dilemma'. This situation which is a result of society's modernization process, mostly represents an ambiguity between East and West or tradition and modernity, and the case of being in dilemma. This case which is observed in different areas of public life and there is a combination of conflict, the contradictions and the crisis also affects individual relationships. Indeed, individual identities are formed in social processes and are affected by the damage caused by social problems. In this context, the father-son relationship that change in parallel to the transformation caused by the process of modernization is one of the areas which social trauma derived from qualification of moderniztion are most experienced. To be in dilemma occuring because of traditional and authoritarian character of the father leads to various disruptions in son's ego construction that the boy can't built his own individuality as a subject. It is possible to find traces of this condition which affects social and individual life in lots of cultural products such as music, literary texts and films. This study focused on the interpretation of symbolic meanings in literature and cinema of " being in a dilemma " in the father-son relationship. In the study, father-son relationship in Oğuz Atay's "the letter for my father" story and Seren Yüce's the film of "the majority" were reviewed by paying attantion the opinion that art works which create their narratives by inspiring from social evets offer clues about the socio-cultural structure. It can be sad that father-son relationship in both " the letter for my father " story and " the majority" film is problematic. The problematic relationship which direct the narratives in both art products is derived from the conflict between father representing eastern and son representing western. Some problems that the modernization process occured in the community, in the father-son relationship, is depicted in the form of jamming between the eastern and western, " to be in a dilemma". In this context, father-son relationship in the works discussed were examined by using a qualitative analysis within the framework of the concept determined.by the socio-psychological point of view. Gender studies and psychoanalysis arguments were used for interpretation of the findings as a basic reference.