ÖZET Montaj hattı dengeleme probleminde işler, öncelik ilişkilerine uygun olarak toplam işlem sürelerini mümkün mertebe dengeleyecek şekilde istasyonlara atanır. Ancak, istasyonlardaki toplam işlem sürelerinin düzgün dağılması tek başına çok fazla anlam ifade etmeyebilir. Diğer bir değişle, işlem süreleri eşit olan iki farklı istasyondaki işler birbirinin tıpatıp aynısı olmayacağından, bu istasyonlardaki zorlanma dereceleri de farklılık gösterebilir. Bu durum her ne kadar klasik montaj hattı

more »

... gelemede göz ardı edilse de, gerçek hayat uygulamalarında büyük önem arz eder. Özellikle emek yoğun çalışılan montaj hatlarında, bir istasyonda, benzer işlerin tekrarlı olarak uzun süre yapılması neticesinde işçi üzerindeki zorlanma giderek artar. Ergonomik anlamda iyi tasarlanmamış montaj hatları, yalnızca verimlilik kayıplarına sebep olmakla kalmaz, işçilerde meslek hastalıklarına ve hatta kalıcı hasarlara yol açabilir. Bu tarz olumsuzlukları önlemek için montaj hattını dengelerken her bir istasyon için kabul edilebilecek en yüksek risk seviyesini belirlemek ve ergonomik risk faktörlerinin bu seviyenin üstüne çıkmasına izin vermemek gerekir. Bu çalışmada, ergonomik risk seviyesi belirlemede son derece etkin bir yöntem olan OCRA indeksi tanıtılmıştır. Yöntemde kullanılan parametrelere detaylıca yer verilmiş ve bir uygulama üzerinde anlatılarak ergonomik risk faktörlerini dikkate alarak tasarlanan montaj hattı ile klasik yaklaşımla tasarlanan hat arasındaki farklar vurgulanmıştır. ABSTRACT Tasks are distributed among workstations as smooth as possible in accordance with the precedence relations in assembly line balancing. However, just smoothening the total station time between stations can be meaningless in many industrial circumstances. In other words, two stations whose total station times are equal may contain tasks with different ergonomic loads. Consequently, their degrees of strain can be very different. This situation is underestimated in classical assembly line balancing, but it is an important aspect in reality. Especially in manual assembly lines, same type of work is done by the operator repetitively. As a result, there is a cumulative effect of repetitive work on worker. Assembly lines which are not well-designed ergonomically, cause not only lack of productivity, but also occupational diseases of workers. In order to prevent these complications, the acceptable risk level for a station should be analyzed and ergonomic risk factors of the station must be below this highest acceptable level. OCRA index, which is a very efficient procedure for ergonomic risk assessment, is explored in this study. The parameters of the method are explained in detail, and a comparison between ergonomically designed and non-ergonomic assembly line and is presented.