Birlikte Ebeveynlik Ölçeği: Ölçek Geliştirme, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yalçın Özdemir, Ali Serdar Sağkal, Selin Salman-Engin, Mehmet Şakiroğlu, Aylin Çakıroğlu Çevik
2021 Türk Psikoloji Yazıları  
Özet Birlikte ebeveynlik, son yıllarda ebeveynlik ve aile çalışmaları alanyazınında giderek daha çok çalışılmaya başlanmış bir kavramdır. Uluslararası alanyazında, birlikte ebeveynliğin niteliğinin ebeveynlik ve çocuk uyumunu evlilik ilişkisinin ötesinde ve üzerinde açıkladığına dair ampirik bulgular göze çarpmaktadır. Bununla birlikte, ulusal alanyazında birlikte ebeveynliğin görece yeni ve sınırlı düzeyde çalışılmaya başlandığı ve bu yapının değerlendirilmesine yönelik kültüre özgü kapsamlı
more » ... r ölçme aracının ise henüz bulunmadığı bilinmektedir. Dolayısıyla, bu çalışmada, ulusal alanyazındaki bu boşluğu doldurmak amacıyla Türk kültürüne özgü bir Birlikte Ebeveynlik Ölçeği'nin (BEÖ) geliştirilmesi, geçerlik ve güvenirliğinin incelenmesi hedeflenmiştir. Araştırma, evli ve birlikte yaşayan, 0-18 yaş aralığında çocukları bulunan toplam 677 ebeveynle (n = 550 anne, %81.2; n = 127 baba, %18.8) yürütülmüştür. Açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri sonuçları, BEÖ'nin birlikte ebeveynlik anlaşması, birlikte ebeveynlik çatışması, birlikte ebeveynlik desteği, birlikte ebeveynliğin küçümsenmesi, birlikte ebeveynlik iş bölümü ve aile ilişkilerinin ortak yönetimi olmak üzere toplam altı boyuttan oluştuğunu göstermiştir. BEÖ toplam puanı ve alt boyutları ile Aile Çatışması Ölçeği, Aile Bütünlüğü Ölçeği ve Algılanan Romantik İlişki Kalitesi Ölçeği arasında saptanan anlamlı ilişkiler, BEÖ'nin ölçüt-bağıntılı geçerliğe sahip olduğunu göstermiştir. Güvenirlik analizlerinde, BEÖ'nin alt boyutları için Cronbach alfa katsayılarının .87 ile .95 arasında değiştiği; BEÖ toplam puanı için .97 olduğu belirlenmiştir. Üç hafta arayla gerçekleştirilen test-tekrar test çalışmasında ise güvenirlik katsayıları .76 ve üzerinde hesaplanmıştır. Sonuç olarak, araştırma bulguları, BEÖ'nin Türk kültüründe evli ve birlikte yaşayan, 0-18 yaş çocukları bulunan çiftlerde, birlikte ebeveynlik ilişkisinin düzeyinin ölçümünde kullanılabilecek kapsamlı, geçerli ve güvenilir bir araç olduğunu göstermiştir.
doi:10.31828/tpy1301996120201201m000031 fatcat:etpyfvhnd5eg5ns2jolcwvfamu