Streszczenie Jednym z głównych elementów metabolizmu androgenów jest przyłączenie do nich reszty glukuronylowej. Proces ten katalizują trzy enzymy z grupy transferaz: UGT2B7, UGT2B15, UBT2B17. Uglukuronylowane związki cechują się silniejszą polaryzacją, a przez to są łatwiej rozpuszczalne w wodzie i usuwalne z organizmu. Jednym z podstawowych androgenów używanych w dopingu jest testosteron. Jego wydalanie w postaci formy uglukuronylowanej w warunkach fizjologicznych jest stałe. Współczynnik

more »

... ności testosteronu do epitestosteronu w moczu powinien wynosić poniżej 4,0. Wyższe wartości świadczą o używaniu dopingu. Zaobserwowano, że delecja genu kodującego enzym UGT2B17 powoduje zmniejszenie stężenia wydalania testosteronu, a w związku z tym sztuczne zmniejszenie współczynnika E/T. (Endokrynol Pol 2009; 60 (1): 58-62) Abstract Glucuronidation is one of the most important metabolic processes which eliminates androgens from the human organism. Three enzymes (UDP-glucuronosyltransferases) are responsible for transfering the glucuronic group from glucuronic acid to androgens: UGT2B7, UGT2B15 and UGT2B17. Glucuronide products are more polar, water soluble, less toxic and easily extracted form the body. Testosterone is a common androgen abused in sport. The norm for urinary testosterone/epitestosterone ratio is below 4.0. Large testoste-rone excretion is associated with a deletion polymorphism of the UGT2B17 gene. This polymorphism decreases T/E ratio level. (Pol J Endocrinol 2009; 60 (1): 58-62) Wstęp Doping w sporcie to świadome lub nieświadome sto-sowanie środków lub metod zabronionych przez Mię-dzynarodowy Komitet Olimpijski (MKOL). Światowy Kodeks Antydopingowy został przyjęty w 2003 roku przez wszystkie z 35 olimpijskich międzynarodowych federacji sportowych, wszystkie komitety olimpijskie i paraolim-pijskie oraz wiele innych organizacji sportowych. Już pod koniec lat 80. XX wieku 21% lekarzy sporto-wych uznawało pozytywny wpływ dopingu na sukces sportowy, a 62% zawodników twierdziło, że działacze sportowi wywierali na nich presję, aby stosowali doping. Wydaje się, że tendencja ta w istocie nasila się. W jednym z badań wykazano, że 3-5% dzieci oraz 5-15% sportowców amatorów deklarowało stosowanie środków uznanych za doping [1]. Według Delbeke stosowanie niedozwolonych środków dotyczy 38-58% zawodników [2]. Najbardziej rozpowszechnionymi środkami dopin-gującymi wśród zawodników, a także wśród osób re-kreacyjnie uprawiających sport są substancje androgen-no-anaboliczne. Stosuje je około 7-10% uczniów w Sta-nach Zjednoczonych, w tym znaczna część przed 16. rokiem życia [3]. W Szwecji wśród 2742 przebada-nych uczniów 2,7% i 0,4% uczennic miało kontakt z SAA [4]. Inni autorzy podają, że w grupie 1667 amatorów 9,1% mężczyzn oraz 2,3% kobiet przyznało się do przyj-mowania steroidów anaboliczno-androgennych. Analiza wyników kontroli antydopingowej uzyska-nych w 32 laboratoriach akredytowanych przez Świa-tową Organizację Antydopingową (WADA, World Anti-Doping Agency) w 2004 roku ujawniła, że 36% pozytyw-nych wyników dotyczyło stosowania substancji andro-genno-anabolicznych. Obserwuje się przewlekłe, wielomiesięczne (a na-wet wieloletnie) przyjmowanie substancji androgenno-anabolicznych. W Stanach Zjednoczonych stwierdza