Gombrowicz w starciu z "najgorszą z dzikich małp" – o granicach w interpretowaniu literatury z perspektywy nauk społecznych release_jodqgr4vjfdljf2llemkar4sji

by Dagmara Śniowska

Published in Horyzonty Polityki by Jesuit University Ignatianum - Ignatianum University Press.

2022   Volume 13, Issue 42, p203-214

Abstract

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest przedstawienie ograniczeń w interdyscyplinarnym interpretowaniu dorobku literackiego Witolda Gombrowicza.
 PROBLEM I METODY BADAWCZE: Omawiam w nim problematykę zasadności odczytywania twórczości Gombrowicza z perspektywy nauk o polityce i socjologii. Wskazuję na ograniczenia i niebezpieczeństwa związane z takim kierunkiem interpretacji. Mimo że analizie podlegają dzieła literackie, zostają one potraktowane jako swoisty zapis politologicznych i socjologicznych obserwacji. W związku z tym, zastosowana metodologia wykorzystuje narzędzia właściwe zarówno dla literaturoznawstwa, jak i nauk społecznych.
 PROCES WYWODU: Punkt wyjścia stanowi stwierdzenie o niejednoznaczności przekazu jako cesze charakterystycznej dla twórczości autora Ferdydurke. Następnie ukazane zostaną jaskrawe przykłady nadinterpretacji i zideologizowania twórczości Gombrowicza. Na tej podstawie określam pewne granice, w ramach których można mniej ryzykownie analizować poszczególne utwory.
 WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Deklarowana przez pisarza apolityczność wyraża się w niechęci do zajmowania określonego stanowiska w konkretnych politycznych kwestiach, ale nie w restrykcyjnym pomijaniu problematyki szeroko rozumianej polityczności. Literalne odczytywanie dzieł Gombrowicza niesie za sobą wysokie ryzyko błędu. Nietrafione jest zarówno dobudowywanie ideologicznego zaplecza do jego twórczości, jak i odczytywania jej jako komentarza do konkretnych wydarzeń historycznych.
 WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Kluczem do politologiczno-socjologicznego odczytywania dzieł Gombrowicza może być szerokie rozumienie polityczności przy jednoczesnym poszanowaniu dystansowania się autora od wszelakiej Formy.
In application/xml+jats format

Archived Files and Locations

application/pdf   394.8 kB
file_fl7up3qh7zhadll2dvdedvdfia
horyzontypolityki.ignatianum.edu.pl (publisher)
web.archive.org (webarchive)
Read Archived PDF
Preserved and Accessible
Type  article-journal
Stage   published
Date   2022-01-14
Container Metadata
Open Access Publication
In DOAJ
In ISSN ROAD
Not in Keepers Registry
ISSN-L:  2082-5897
Work Entity
access all versions, variants, and formats of this works (eg, pre-prints)
Catalog Record
Revision: 98589847-d3e6-4e00-b1ab-77337f585b2c
API URL: JSON